O Καστοριάδης και η ελληνική ιδιαιτερότητα

  Κική Αλατζόγλου – Θέμελη,

Ομότ. Καθηγήτρια Φιλοσοφίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, Ελλάδα.

Του έχουν καταλογίσει ότι ερμήνευσε προνομιακά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό επειδή ήταν ελληνικής καταγωγής. Ο σοφός ελληνογνώστης Πιέρ-Βιντάλ Νακιέ απαντώντας στην κριτική αυτή παρατηρεί: ‘ο Καστοριάδης είναι γάλλος φιλόσοφος του 20ου αι. ελληνικής καταγωγής, άρχισε να ενδιαφέρεται για την αρχαία Ελλάδα εξαιτίας της εξέλιξης της φιλοσοφικής και πολιτικής του σκέψης. Και Ντυπόν να λεγόταν θα συνέβαινε ακριβώς το ίδιο‘[1]. Συμφωνώ και επαυξάνω, μόνο προσθέτω μια μικρή παρατήρηση, ότι ο Καστοριάδης είναι Γάλλος στη φιλοσοφική του διαμόρφωση και έκφραση, αλλά Έλληνας όχι μόνο στην καταγωγή αλλά και στη βασική του παιδεία -έφυγε από την Ελλάδα 23-24 χρονών, έχοντας φοιτήσει σε ελληνικό πανεπιστήμιο και έχοντας προσχωρήσει στην ελληνική κομμουνιστική νεολαία από τα δεκαπέντε του. Με τα λόγια του Jean Louis Prat ‘ έχοντας βιώσει την Ελλάδα των δεκαετιών του 30 και του 40, τη μεταξική δικτατορία, την ιταλική εισβολή, τη γερμανική κατοχή και την εθνική αντίσταση υπό την ηγεσία του κομμουνιστικού κόμματος‘ [2]. Και για του λόγου το ασφαλές σας διαβάζω μια εξομολογητική φράση του: ‘στην Ελλάδα τη γενέτειρά μου υπήρχε ένα πολύ ωραίο σύνταγμα… τελείωνε με το καταπληκτικό άρθρο 114, το οποίο μαθαίναμε απέξω στο Λύκειο, έλεγε: η τήρησις του παρόντος Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων… που βρισκόταν ο εν λόγω πατριωτισμός το 1933 στο πρώτο στρατιωτικό πραξικόπημα, το 1935 στο δεύτερο και το 1936 στη δικτατορία του Μεταξά;‘[3]. Θα έλεγα λοιπόν ότι ο ριζοσπαστισμός του έχει τις ρίζες του εδώ, στην Αθήνα, στην Αθήνα του ’30 και του ’40.

Συνέχεια ανάγνωσης «Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ» →