ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

kion1Ὁρισμός τῆς τραγωδίαςἑρμηνεία ἀριστοτελικοῦ ὁρισμοῦ

Ἀπόσπασμα ἀπό το ἔργο τῆς Α. Τζιροπούλου – Εὐσταθίου

«ΤΡΑΓΩΔΙΑ – ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΙΣ»

«Ἔστι μέν οὖν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καί τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρίς ἑκάστῳ τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καί οὐ δί’ ἀπαγγελίας, δι’ ἐλέου καί φόβου περαίνουσα, τήν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν».

                                                                            (Ἀριστοτέλους Ποιητική 1449 Β,25)

Εἶναι λοιπόν ἡ τραγωδία μίμησις κάποιας πράξεως σπουδαίας καί τελείας. Ὁ ἴδιος ὁ Ἀριστοτέλης (1448 Α) ἐπεξηγεῖ τή λέξη «μίμησις»: «μιμοῦνται οἱ μιμούμενοι πράττοντας», δηλαδή ὑποδύονται ἀνθρώπους εὐρισκομένους ἐν δράσει. Ὁ δέ ὅρος «πράξις» ἐπιβιώνει μέχρι σήμερα στίς «πράξεις» τῶν θεατρικῶν ἔργων. Ἡ «πρᾶξις» τῆς τραγωδίας εἶναι σπουδαία καί τελεία, δηλαδή ἀξιόλογη, σπουδαιοτάτης σημασίας καί ἐντελής καθ’ ἑαυτήν. Φθάνει σέ ὁρισμένο τέλος. Γι’ αὐτό καί ἐπιβάλλεται νά ἔχει μέγεθος καθορισμένον, τό ὁποῖον συγκροτεῖται εἰς ἐν  «ὅλον»: «ὅλον δέ ἔστιν τό ἔχον ἀρχήν καί μέσον καί τελευτήν». 1450,30. Ἐάν ἡ «πρᾶξις» παραταθεῖ πέραν τῶν ὁρίων τῆς λειτουργίας της, διαστρεβλώνεται ἡ σύνθεσις «καί ἀποτυγχάνουσι πάντες».

Συνέχεια ανάγνωσης «ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ»

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΙΚΟΥ

kion1Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΙΚΟΥ

(αντίστοιχο κεφάλαιο στο έργο της Jacqueline De Romilly

 «Η έξαρση της δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα», σελ. 97-130)

  Λήψη του αρχείου

Στο προηγούμενο κεφάλαιο διαπιστώσαμε επανειλημμένα, ότι η ελληνική τραγωδία του 5ου ελληνικού αιώνα εμπνέεται ευρύτατα από την πνευματική εκείνη έξαρση που συμπίπτει με την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στην Αθήνα. Αλλά οι ελληνικές τραγωδίες που πραγματεύονταν σχεδόν πάντα, εκτός από μια ή δυο φορές, μυθολογικά θέματα, προσκολλώνται έτσι σε μία αρχαία παράδοση, στην οποία δεν είχαν θέση ούτε η δημοκρατία ούτε η πνευματική περιέργεια.

Και αναμφίβολα ο διαχρονικός χαρακτήρας του μύθου μπορούσε να συμβιβαστεί με την έφεση προς την γενική αλήθεια που ενέπνεε τους συγγραφείς της εποχής εκείνης· το παράδειγμα του Ομήρου αποδεικνύει ήδη, ότι όσον αφορά ορισμένους μύθους πλησιέστερους στην αρχαία ιστορία της Ελλάδας, είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε στον μύθο, την εικόνα ανθρώπινων εμπειριών που ισχύουν σε κάθε καιρό και εποχή.

Ο αποχαιρετισμός του Έκτορα και της Ανδρομάχης είναι ο αποχαιρετισμός του κάθε νέου, που φεύγει για τον πόλεμο και αφήνει πίσω του την γυναίκα και το παιδί του· η απελπισία του Αχιλλέα είναι η απελπισία κάθε ανθρώπου, που χάνει τον προσφιλέστερο φίλο του και αισθάνεται κάπως υπεύθυνος για τον θάνατό του· τα παραδείγματα είναι πολυάριθμα, δεν ισχύουν όμως για το σύνολο των μύθων.

Συνέχεια ανάγνωσης «Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΙΚΟΥ»